Đấy là một buổi sáng trời trong khí mát, hơi nước bốc lên từ cơn mưa đêm trước hãy còn đùn quanh mấy triền cỏ gianh mướt xanh đan kết bên đường, thấp thoáng dưới tán cỏ lũ nhện con chăng tròn những màng nhện be bé trong khe như được dệt từ sương sớm, tôi đến trường để nhận cuốn Những sườn núi lấp lánh từ người bạn, cái không khí sớm ấy làm tôi ngờ hay mối giao cảm giữa mình với cuốn sách dù chỉ mới nghe tên lần đầu.
Từ lúc lần giở những trang đầu tiên cho đến khi khép lại những trang cuối cùng tôi không khỏi choáng ngợp trước vẻ lấp lánh của ngôn từ, của khoảng trời quá khứ và cả nỗi trăn trở nơi tấm lòng của một lương y. Tôi chưa từng biết Lê Minh Khôi cũng như tác phẩm của anh trước đó, tất cả chỉ là qua lời giới thiệu của người bạn. Cho đến khi bắt đầu đọc tác phẩm, tôi như bị cuốn vào dòng thủy lưu chở những hạt phù sa sông Hồng trôi đi miên man qua từng miền ký ức, đắm trong từng mối lo toan cuộn lên từ nỗi niềm khắc khoải của tác giả với quê hương cố thổ.
Có cái lấp lánh trong nỗi buồn man mác, ánh lên sóng sánh trong đôi mắt của con bò trơ gầy, thoảng trong hương gió hơi phân bò quyện cỏ quện vào khứu giác du dương. Có cái lấp lánh lẫn trong miền nhớ nhớ thương thương câu ca dao thuở chớm lọt lòng, ngọt ngào âm ấp cả tao nôi vút lên lũy tre làng ngút ngát. Có cái lấp lánh lẫn trong cơn gió cát miền duyên hải khô cằn làm khóe mắt xốn xang. Lấp lánh cả trong những phận đời phận người chập choạng giữa cõi tử sinh, bấp bênh trôi trên con sông nối chảy về trời, mang lời thì thầm câu ru ta của Trịnh. Ừ, còn có cái lấp lánh từ lòng trắc ẩn, lời thanh minh vang lên từ y tâm y đức của một thầy thuốc yêu nghề và còn có niềm đau đáu của một khách ly hương về cố xứ bần hàn mỗi khi trông thấy những triền đồi rực sáng, những mái nhà sơn cước chói lên trong tuyết trắng quê người.
Gắn bó với nghề y, quần quật với áo cơm, trầm luân giữa bao cám dỗ lợi lộc, Lê Minh Khôi chẳng những không chệch đường lạc lối khỏi y đạo của mình mà còn giữ được mối tình đầu thủy chung với văn chương nghệ thuật. Cứ ngỡ nghề y là mãi chúi vào với tiêm chích ống nghe, nhưng không, tiếng văn của Lê Minh Khôi không phát lên từ tiếng kêu “tít tít” khô khan của máy điện tâm đồ, mà phát lên từ trái tim nhiệt thành của một bác sĩ biết trân quý nghề nghiệp và yêu thương những con người đang quằn quại trong cơn đau thể xác.
Đến với văn chương ấy là Lê Minh Khôi đã tiến thêm một bước trong công việc chuẩn bệnh kê toa của mình, anh đã khám ra căn bệnh nguy hại đang giày xéo tinh thần dân tộc, mà thứ linh đan diệu dược để chữa lành căn bệnh ấy chỉ có thể đến từ ngôn ngữ văn chương chứa ngập tràn đồng cảm yêu thương. Dù viết về hoài niệm quá khứ, về nỗi buồn tha hương hay nỗi đau vô chừng thì Lê Minh Khôi vẫn giữ một giọng văn điềm nhiên tỉnh táo, ấy là sự tỉnh táo của một thầy thuốc tinh tường trước con bệnh, tạo cho con bệnh ấy một niềm tín cẩn yên tâm.
Phải chăng vì khởi đầu nghiệp viết với thơ ca nên những trang văn của Lê Minh Khôi mang đầy nhạc điệu và mượt mà như vậy? Đấy là một lẽ, còn bởi một lẽ nữa là trong đôi mắt của một lương y, Lê Minh Khôi luôn nhìn cuộc đời với tinh thần lạc quan tươi sáng đặt niềm tin vào những phận người khốn khó lấm lem, bóc tách lớp vỏ sần sùi thô ráp của thói tục làm lộ ra vẻ lấp lánh của nhân tâm. Hãy đọc Những sườn núi lấp lánh để một lần được mục sở thị cái bản thể uyên nguyên của con người và để tin rằng Cái Đẹp của con người trên xứ sở này vẫn chưa đến hồi quá vãng.
Trần Đăng Khoa
