Thiền sư Thích Nhất Hạnh nói rằng: “Trong lòng chúng ta ai cũng có một em bé đang đau khổ”. Chúng ta đeo lên lớp mặt nạ của người lớn và chôn sâu đứa trẻ bên trong mình đang ngày đêm bị thương tổn trong lòng. Tuy nhiên, những tổn thương đó không bao giờ đi đâu cả, ta càng trốn tránh thì nỗi đau khổ không biến mất mà nó còn kéo dài âm ỉ hơn mà thôi.
Mỗi một em bé đều có tâm hồn trong sáng với những niềm vui sống hết sức ngây thơ. Thế nhưng những em bé đều rất dễ tổn thương nếu chúng tiếp nhận những điều tiêu cực từ môi trường bên ngoài. Qua thời gian những vết thương lòng đó dần trở nên chai sạn cho đến khi những em bé ấy trở thành người lớn…
Đứa trẻ bị tổn thương vài lần rồi. Nó thực sự cần chúng ta quay về để chăm sóc, nhưng chúng ta lại quay lưng bỏ đi. Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã tìm được cách chân thành nhất để xoa dịu em bé đau khổ bên trong chúng ta. Ông tâm sự: “Nếu ta biết cách quay về với em bé và lắng nghe em một cách chăm chú khoảng năm đến mười phút mỗi ngày thì sự chữa lành sẽ bắt đầu xảy ra”.
Thông qua cuốn sách Thiền sư và em bé 5 tuổi, Thích Nhất Hạnh đã chia sẻ một trong những cách để trị liệu em bé bị tổn thương bên trong mỗi người qua phương pháp:
THIỀN TẬP
Chúng ta có thể thiền tập về đề tài này trong khi ngồi thiền hay đi thiền. Điều quan trọng là ta phải tìm một nơi yên tĩnh, thoải mái và có thể buông thư mà không bị gián đoạn ít nhất là trong vòng năm phút.
Khi thở vào thở ra, ta có thể nói với chính mình:
Thở vào, tôi thấy tôi là em bé năm tuổi.
Thở ra, tôi mỉm cười với em bé năm tuổi trong tôi bằng tình thương yêu.
Ban đầu chúng ta có thể nói nguyên câu, sau đó chúng ta chỉ dùng những từ khóa, như:
Tôi là em bé năm tuổi.
Mỉm cười bằng tình thương yêu.
Em bé năm tuổi bên trong ta cần nhiều tình thương và sự quan tâm, chăm sóc. Do vậy nếu mỗi ngày ta có năm phút để ngồi xuống và thiền tập về đề tài này thì rất hay. Thiền tập về em bé năm tuổi sẽ giúp ta chế tác hiểu biết và thương yêu trực tiếp cho chính bản thân ta cũng như cho cha mẹ ta.
LẮNG NGHE EM BÉ BÊN TRONG MÌNH
Chúng ta phải lắng nghe em. Em bé bị tổn thương trong ta đang ở đây trong giây phút hiện tại. Và ta có thể trị liệu cho em bé ngay bây giờ. “Em bé bị tổn thương ơi, chị (anh) có mặt đây cho em, chị (anh) sẽ lắng nghe em nói, em nói cho chị (anh) nghe tất cả những nỗi khổ niềm đau của em đi. Chị (anh) đang có mặt đây để thật sự lắng nghe em”.
Chúng ta phải thật sự ôm ấp em bé đó. Nếu cần, chúng ta cũng có thể khóc với em bé đó, có thể là trong lúc ngồi thiền. Chúng ta có thể vào rừng để thực tập điều này. Nếu ta biết cách trở về với em bé và lắng nghe em khoảng năm, mười phút mỗi ngày thì sự trị liệu sẽ xảy ra.
Trong số chúng ta đã có nhiều người thực tập như thế. Sau một thời gian là có sự chuyển hóa, và nỗi khổ đau được thuyên giảm rất nhiều. Sau khi thực tập như vậy, chúng ta thấy sự truyền thông giữa mình và người khác trở nên tốt đẹp và dễ dàng hơn. Trong ta cũng có nhiều an lạc và tình thương hơn.
NÓI CHUYỆN VỚI EM BÉ TRONG MÌNH
Tất cả những mong muốn của ta đều phát xuất từ cái ước muốn nguyên thủy là muốn được an toàn. Trong giây phút hiện tại, mọi thứ đã yên ổn, không có một vấn đề nào, không có một sự đe dọa nào. Nhưng em bé trong ta vẫn tiếp tục lo lắng và sợ hãi. Nếu trong hiện tại ta không có vấn đề nghĩa là ta không có vấn đề. Tại sao ta lại tiếp tục lo lắng và sợ hãi? Chúng ta phải trao quyền tuệ giác này cho em bé trong ta. Chúng ta phải cho em biết rằng em không cần phải lo lắng, sợ hãi nữa.
Chúng ta phải thực sự nói chuyện với em bé bên trong mình thành tiếng, chúng ta không phải chỉ suy nghĩ mà hãy thực hiện nó. Chúng ta có thể nói chuyện với em bé mỗi ngày. Như vậy em bé sẽ được trị liệu. Và em bé sẽ tham dự vào cuộc đời của ta. Chúng ta nói chuyện với em bé, nắm tay em, dẫn em về với giây phút hiện tại để thưởng thức sự sống ngay bây giờ và ở đây. Nếu chúng ta có 15 phút nói chuyện như thế với em bé bị tổn thương trong ta, thì nỗi sợ hãi có thể được phơi bày ra.
Ta có thể viết một lá thư một, hai hay ba trang cho em bé trong ta để nói rằng ta công nhận sự có mặt của em và sẽ làm mọi cách có thể để trị liệu vết thương cho em. Sau khi viết vài bức thư cho em bé trong ta, ta có thể thấy rằng em bé cũng muốn viết gì đó cho ta.
CHIA SẺ
NIỀM VUI VỚI EM BÉ TRONG MÌNH
Một cách khác mà ta có thể đảm bảo cho em bé trong
ta cảm thấy an toàn là mời em bé lên chơi với ta trong giây phút hiện tại. Khi
ta leo lên một ngọn núi hùng vĩ, ta mời em bé trong ta cùng leo núi với ta. Khi
ngắm ánh hoàng hôn rực rỡ huy hoàng, ta cũng mời em bé trong ta cùng ngắm với
ta. Nếu ta thực tập như thế vài tuần hoặc vài tháng thì em bé bị tổn thương trong
ta sẽ được trị liệu.
NGỒI VỚI BẠN BÈ TRONG TĂNG THÂN
Nếu khi còn là một em bé mà ta bị tổn thương sâu
nặng, thì khó để ta tin tưởng và thương yêu, khó để cho tình thương thấm nhuận
vào lòng mình. Tuy nhiên trong sự thực tập này, dù khó khăn đến đâu, ta cũng phải
trở về ngôi nhà của chính mình để chăm sóc em bé bị tổn thương trong ta. Chúng
ta cần những hướng dẫn thực tập cụ thể để chúng ta không bị khổ đau tràn ngập.
Chúng ta thực tập nuôi lớn năng lượng chánh niệm cho đủ vững mạnh. Và năng lượng
chánh niệm của bạn bè cũng có khả năng nâng đỡ ta. Có thể ban đầu lúc mới trở về,
ta cần một hay hai người bạn, đặc biệt là những người đã thành công trong sự thực
tập, ngồi cạnh ta, cho ta mượn năng lượng chánh niệm và sự yểm trợ từ họ. Khi
người bạn ngồi cạnh ta, nắm tay ta, chúng ta kết hợp năng lượng của người ấy với
năng lượng của chính mình, trở về ôm ấp em bé bị tổn thương.
Một khi nỗi đau khổ lớn lên và xuất hiện trong ta, ta sẽ không làm được gì nếu không thực tập chánh niệm hùng hậu vững chãi. Cuốn sách Thiền sư và em bé 5 tuổi của Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một tác phẩm có giá trị giúp mỗi người chúng ta chuyển hóa nỗi đau và tắm gội nó dưới ánh sáng chánh niệm.
Cuốn
sách Reconciliation: Healing the
Inner Child (tựa tiếng Việt: Thiền sư và em bé 5 tuổi) của thầy Thích Nhất Hạnh dành cho mỗi chúng ta - những
người ẩn sâu bên trong là những em bé bị thương tổn trong tâm hồn. Không cần phải
là người theo Phật pháp mới đọc hiểu quyển sách này, bởi đây là những câu văn
nhẹ nhàng, dễ đọc, dễ hiểu nhằm giúp mỗi em bé mang hình hài người lớn tự bảo vệ
và phòng hộ trước những khổ đau trong tương lai.
*Bài viết có tham khảo từ sách Thiền sư và em
bé 5 tuổi của Thiền sư Thích Nhất Hạnh.
