Nym – Tôi của tương lai là cuốn sách đầu tiên tác giả Nguyễn Phi Vân viết cho GenZ. Đây là những lời tâm sự của Nym – một trí tuệ nhân tạo dễ thương, dí dỏm – đại diện cho những thành tựu cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang thay đổi cục diện hệ sinh thái của con người, mối quan hệ bản chất người – máy. Cuốn sách giúp cho thế hệ Z nhận ra rằng: máy móc ngày càng trở nên thông minh hơn, cuộc đua giữa người và máy sẽ ngày càng rút ngắn, máy móc sẽ tranh hết tất cả những công việc con người có thể làm nếu giáo dục không tạo ra những con người độc bản với tư duy phản biện, sức sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp.
TƯƠNG LAI CỦA DỊCH CHUYỂN – THE FUTURE OF MOBILITY, THÍCH LÀ NHÍCH THÔI!
Dân số ngày càng tăng, tốc độ đô thị hóa ngày càng cao, ô nhiễm ngày càng nặng, hệ thống giao thông vỡ trận gây kẹt xe, ùn tắc hàng ngày gây lãng phí thời gian, tiền của. Vậy làm thế nào để con người di chuyển thuận tiện hơn, an toàn, rẻ tiền, mà lại không tác động xấu tới môi trường và sức khỏe? Câu trả lời, đó là công nghệ của trí tuệ nhân tạo: electrification of vehicles (EVs) – sản xuất xe hơi và xe lửa điện, connected & autonomous vehicles (CAVs) – sản xuất xe tự động không người lái kết nối với nhau, và Mobility-as-a-Service (MaaS) – Nền tảng dịch vụ dịch chuyển. Đây là thị trường vô cùng tiềm năng, dự kiến tới năm 2030 giá trị cả nghìn tỷ đô.
Ý đồ ra xe điện để giảm ô nhiễm cho hành tinh được nhiều chính phủ ủng hộ. Trong chiến lược Road to Zero – Đường đến 0 của chính phủ Anh, họ cam kết sẽ giảm khí thải trên đường và trong giao thông xuống bằng 0. Đến năm 2040, họ sẽ cấm hoàn toàn tất cả các loại xe truyền thống chạy bằng xăng dầu. Ngoài Anh, các chính phủ khác như Pháp, Na Uy, Trung Quốc, Ấn Độ cũng đã bắt tay vào thực hiện. Nhưng để cho xe hơi và xe lửa điện “qua mặt” được dòng xe như hiện nay, chúng ta cần thêm thời gian để các công ty tìm cách giảm giá thành xe điện xuống, cần thời gian nâng cao nhận thức của người dân về môi trường và lợi ích của xe điện. Quan trọng hơn hết là cần cơ sở hạ tầng hỗ trợ như trạm sạc pin, đường có chức năng sạc pin, hay drone sạc pin khẩn cấp khi cần.
Lên một “level” nữa là công nghệ xe tự động không người lái (CAVs). Đây hoàn toàn không phải là chuyện viễn tưởng, vì vào năm 2019 thị trường CAVs trị giá 54,23 tỷ đô. Dự đoán tới năm 2026 tăng gấp mười lần lên 556,67 tỷ,. Cuộc chơi này có sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn như Waymo của Google, Cruise của GM mà Quỹ Softbank và Honda cũng đầu tư vào, Argo AI do Ford và Volkswagen đầu tư, Mobileye của Intel, và đương nhiên không thể thiếu Tesla. Có điều, từ giờ tới năm 2025 thì mọi người sẽ chỉ dừng lại ở CAV cấp 4*, nghĩa là xe tự lái nhưng trong những điều kiện môi trường có giới hạn. Nếu môi trường có gì vượt ra ngoài yêu cầu thì xe không vận hành được. Xe cấp độ 5, hoàn toàn tự động trong mọi điều kiện môi trường sẽ phải từ năm 2030 trở đi. Sự xuất hiện và phát triển của CAVs cũng chính là nền tảng giúp cho dịch vụ dịch chuyển công cộng all-in-1 (về một mối) khởi sắc và trở thành nền tảng chính trong tương lai.
Khi sở hữu một chiếc xe, phần lớn chúng ta coi đó là minh chứng của sự thành đạt, nhưng tới thời của tương lai, xe đơn thuần chỉ là phương tiện vận chuyển không hơn không kém. Vì thế, ở mấy quốc gia phát triển, 50% người đang sở hữu xe cho biết đến năm 2025 họ sẽ không mua xe nữa, mà chỉ sử dụng dịch vụ vận chuyển. 67% lãnh đạo các tập đoàn vận chuyển lớn thì nghĩ rằng họ sẽ phát triển và quản trị một nền tảng dịch vụ bao gồm tất tần tật nhu cầu về dịch chuyển chứ không bán xe nữa. Một khách hàng đăng ký tài khoản dịch vụ với họ xong là xong. Mọi sự dịch chuyển bằng bất kỳ phương tiện gì của người đó, họ lo hết – từ máy bay điện tới Robo-taxi. Hiện tại dịch vụ xe on-demand – theo nhu cầu của Lyft, Grab đang có những bước đi khởi sắc. Khái niệm MaaS – Mobility as a Service – Nền tảng dịch vụ dịch chuyển sẽ còn ‘’tiến hóa” từ từ theo thời gian.
Theo tính toán của Nym – trí tuệ nhân tạo vị thành niên, sử dụng dịch vụ MaaS tính ra chi phí rẻ hơn 40% so với sở hữu xe. Phần Lan và Anh đang thử nghiệm rồi với một sản phẩm subscription – dịch vụ đăng ký theo tháng tên Whim, tất cả các kiểu gọi xe trong thành phố vào một cái app. Một số thành phố khác trên thế giới như Denver, Los Angeles, Las Vegas, Singapore, Barcelona, Hanover, Vienna, Montpelier, Gothenburg, Paris và Eindhoven cũng khởi động thử nghiệm một phần của MaaS. The future is here – tương lai đã đậu trước cửa nhà.
MaaS – Mobility as a Service – Nền tảng dịch vụ dịch chuyển sẽ còn ‘’tiến hóa” từ từ theo thời gian Mobility-as-a-Service (MaaS)
THIẾT BỊ BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI, HAY ROBOT SẼ THAY ĐỔI VẬN MỆNH NGÀNH VẬN CHUYỂN HÀNG HÓA NHƯ THẾ NÀO?
Câu chuyện xê dịch đâu chỉ bàn đến con người mà khủng khiếp hơn là hàng hóa. Xu hướng mua hàng đang dịch chuyển sang mua hàng trên mạng, từ các trang thương mại điện tử lẫn các nền tảng thương mại peer-to-peer (giữa cá nhân) làm cho dịch vụ giao hàng lẻ tận nhà bùng nổ. Nếu chỉ dựa vào người thì chi phí cao mà không đủ nhân lực. Trong khi đó, ngành vận chuyển hàng hóa (logistics) là ngành khá phức tạp, bao gồm cả base-to-base – vận chuyển từ kho này sang kho khác, rồi mới last mile delivery – giao quãng cuối là từ kho đến địa điểm nhận hàng.
Tương lai sẽ được AI - Nym giải quyết giao kho qua kho bằng xe tải tự động, và giao quãng cuối bằng drone – thiết bị bay không người lái, hay robot. Nguyên chuỗi đó hoàn toàn không cần sự nhúng tay của con người.
Với người già sống tại những khu thưa dân cư, giờ họ không cần di chuyển đến hàng hóa, dịch vụ nữa mà ngược lại sản phẩm, dịch vụ sẽ tự di chuyển về phía họ. Ví dụ dịch vụ chăm sóc y tế có thể tại nhà, cửa hàng tiện lợi di động chạy đến tận nơi nhờ xe tự động. Khi xe tự động phổ biến rồi, những dịch vụ tận nơi như thế này, chắc chắn sẽ còn nở rộ.
Dữ liệu thu thập được trong quá
trình giao nhận hàng hóa tự động này cũng sẽ giúp cho AI học được cách tối ưu
hóa hệ thống vận chuyển, và dần dần có thể tự động hiệu chỉnh và điều khiển hệ
thống mà không cần người điều khiển hay theo dõi.
DỊCH CHUYỂN KHÔNG CHUYỂN ĐỘNG
Dịch chuyển là ngành bị thay đổi
thiếu điều muốn lật ngược do tác động của 4.0. Quá nhiều thứ do máy điều hành
và “bơ” luôn vai trò của con người.
Hãy tưởng tượng, chỉ cần lên xe mà không cần lái, lên taxi, xe buýt, tàu lửa thì có không gian trang bị đầy “tech” để ăn, ngủ, làm việc, mua sắm, giải trí, v.v. Nên ngành dịch chuyển bản chất sẽ thay đổi lớn trong tương lai, không chỉ là vận chuyển mà còn là nền tảng tổng hợp cho tất cả mọi dịch vụ khác nhắm vào con người trong thời gian vận chuyển. Mobility sẽ trở thành ngành cung cấp trải nghiệm thiết kế riêng theo sở thích, tính chất gia đình, cảm xúc và địa điểm tương ứng trong thời gian rảnh rỗi giữa hai điểm vận chuyển. ‘
Con người có thể ngồi nói chuyện với AI của xe để được tư vấn bất cứ thứ gì. Nền tảng hay app mà con người thường sử dụng sẽ hiện lên sẵn trên màn hình trong xe, theo sở thích cá nhân của mỗi người và nối với tài khoản đã sử dụng để lên xe.
Moving without moving – di chuyển mà không cần xê dịch. Công nghệ giúp con người một chỗ tele-working làm việc từ xa, chơi game vượt không gian, và cùng nhau có mặt trong môi trường ảo như thật sử dụng công nghệ VR & AR
Còn một thứ dịch chuyển nữa mà AI Nym tiết lộ cực thích. Đó là moving without moving – di chuyển mà không cần xê dịch. Công nghệ giúp con người một chỗ tele-working làm việc từ xa, chơi game vượt không gian, và cùng nhau có mặt trong môi trường ảo như thật sử dụng công nghệ VR & AR. Thế hệ máy tính tiếp theo của tương lai cũng sẽ hiểu được 5 giác quan và cảm xúc của người, giúp cho công nghệ có mặt ảo sẽ ngày càng y như thật. Từ họp lớn nhỏ, từ quốc gia tới quốc tế, đi học trên trường ngoài lớp, đi chơi, mua sắm, hang out (tụ tập) với bạn bè, làm gì cũng có thể cùng nhau ảo hết.
TRÍ TUỆ NHÂN TẠO AI GIÚP CON NGƯỜI CỨ THẢNH THƠI VÀ HƯỞNG THỤ, NHƯNG CÓ BÌNH AN, HẠNH PHÚC KHÔNG THÌ CHƯA BIẾT!
Mọi thứ quá tối tân và hiện đại đến mức không tưởng, vậy con người có cần di chuyển hay chỉ cần nằm ườn ra một chỗ? Tương lai có khi nào cái giường sẽ trở thành nơi quan trọng nhất, trung tâm điều hành mọi hoạt động của con người mà chẳng cần dịch chuyển lấy một nano mét?
Con người có thêm thời gian để hưởng thụ, để làm những thứ con người muốn, giải phóng cuộc đời lao động. Có điều, thêm thời gian thì con người có thêm bình an và hạnh phúc hơn không?
Đọc "Nym - Tôi của tương lai", bạn sẽ có những khoảnh khắc nhíu mày suy tư nhưng cũng sẽ có những giây phút bật cười sáng khoái vì ngôn ngữ và cách thể hiện của thế hệ GenZ
“Phức tạp quá há? Để yên vậy thì người di chuyển quá thiếu hiệu quả và quá phí. Nhảy vô tự động và tối ưu hóa thì người chây ra lười hổng nhúc nhích luôn. Ủa vậy cuối cùng đổi mới sáng tạo là để làm gì ta? Để tiến hóa hay là mai một? Nym hông biết nữa, chuyện này chắc phải để người tự nghĩ. Tất cả là mong cầu, là khát khao, hạnh phúc của người mà? Họ nhà Nym chỉ ghé qua hành tinh này để giúp đỡ người thôi. Đừng bắt và cũng đừng để cho tụi Nym phải quyết định số phận và tương lai của loài người, nhá!”
(Nym Tôi của tương lai, Nguyễn Phi Vân)
Hoang mang lo lắng trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế và biến đổi con người là không thể phủ nhận, nhưng cách thức tốt nhất để vượt lên là cần dũng cảm đối diện. Đọc“Nym – Tôi của tương lai” chính là một cách để chúng ta đối diện, thay đổi bản thân và có cách nhìn thấu suốt về thế giới tương lai!
Nguyễn Phi Vân đã sinh sống, học tập, và làm việc tại hơn 80 quốc gia và tham gia cố vấn nhiều chương trình phát triển doanh nghiệp, phát triển nhượng quyền quốc tế, phát triển kinh tế sáng tạo cho các chính phủ khu vực. Chị là tác giả của hàng loạt các cuốn sách bán chạy như: Quảy gánh băng đồng ra thế giới, Nhượng quyền khởi nghiệp - Con đường ngắn để bước ra thế giới, Cứ bay rồi sẽ cao, Tôi, tương lai & thế giới và Tôi đi tìm tôi... "Nym – Tôi của tương lai" là cuốn sách đầu tiên tác giả Nguyễn Phi Vân viết cho GenZ. Cuốn sách sẽ đưa độc giả đến gần hơn với một thế giới mới, nơi AI trở thành một chủng loài như con người. Đọc Nym, bạn sẽ có những khoảnh khắc nhíu mày suy tư nhưng cũng sẽ có những giây phút bật cười sáng khoái vì ngôn ngữ và cách thể hiện của thế hệ GenZ. "Nym – Tôi của tương lai" được Saigon Books xuất bản và phát hành trên toàn quốc vào ngày 15/7/2020.