Chắc ai cũng đã từng nghe nói về Kỷ Nguyên Bảo Bình (Age of Aquarius). Tùy theo nhà chiêm tinh mà bạn tham khảo ý kiến thì Kỷ Nguyên Bảo Bình hoặc là đã bắt đầu rồi hoặc là sẽ sớm bắt đầu thôi
.
Nhưng chính xác thì Kỷ Nguyên Bảo Bình là cái gì?
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta phải lùi lại một chút. Như bạn đã biết, nếu lấy vị trí quan sát Mặt trời từ trên Trái Đất của chúng ta làm mốc thì Mặt trời đi vòng quanh Trái Đất một lần mỗi năm. Hành trình của Mặt trời là một con đường hẹp (gọi là đường hoàng đạo) và chiếu qua cả 12 cung hoàng đạo.
Khi nền tảng của bộ môn chiêm tinh học vừa mới được chính thức hình thành vào thời Babylon, các cung hoàng đạo đã được đặt tên theo các chòm sao trên trời. Những nhà thiên văn cổ này đã nhận ra rằng, mỗi năm Mặt trời chỉ đi qua những chòm sao nhất định. Vào mùa xuân, đường đi của Mặt trời băng ngang qua chòm Dương Cưu. Vào mùa thu, đường đi của Mặt trời lại băng ngang qua chòm Thiên Bình.
Điểm bắt đầu một năm chiêm tinh mới được gọi là điểm xuân phân. Đây là thời điểm đường đi của Mặt trời băng qua xích đạo Thiên cầu (đường thẳng chia “bong bóng” bầu trời bao quanh Trái Đất ra làm bán cầu Bắc và bán cầu Nam). Tại thời điểm này, ngày và đêm sẽ có độ dài như nhau. Trong năm sẽ có 2 điểm phân: xuân phân và thu phân. Xuân phân bắt đầu vào mùa xuân và thu phân bắt đầu vào mùa thu. Xuân phân cũng bắt đầu từ cung hoàng đạo đầu tiên (Dương Cưu) và nửa đầu của vòng hoàng đạo; thu phân bắt đầu từ cung hoàng đạo thứ bảy (Thiên Xứng) và nửa sau của vòng hoàng đạo.
Khi chiêm tinh học mới được chính thức hóa lần đầu tiên, người ta cho rằng xuân phân báo hiệu khởi đầu của việc Mặt trời đi vào không chỉ mỗi cung Dương Cưu mà còn vào cả chòm sao Dương Cưu nữa. Bấy giờ, họ nghĩ rằng 2 khái niệm này là hoàn toàn giống nhau. Tuy nhiên, từ đó thì chiêm tinh học và thiên văn học đã rẽ theo 2 hướng khác nhau. Các cung hoàng đạo không còn tương ứng với chòm sao tương tự trên bầu trời. Vì vậy mà ngày nay, khi một nhà thiên văn nhắc đến Kim Ngưu thì họ đang nói đến cụm các ngôi sao trên trời hợp lại để tạo thành chòm sao Kim Ngưu. Còn khi một nhà chiêm tinh nói về Kim Ngưu thì ý của họ là cung hoàng đạo thứ hai, phần từ 30° đến 60o trên vòng hoàng đạo chi phối cả một nhóm những đặc tính, biểu tượng và những sự liên tưởng riêng của nó.
Vào thế kỷ thứ 2 TCN, một nhà thiên văn người Hy Lạp tên Hipparchus đã khám phá ra một hiện tượng gọi là tuế sai (precession of the equinoxes) hay tiến động các phân điểm. Ông ấy đã phát hiện ra rằng, rất chậm rãi thôi, vị trí của trục Trái Đất có bị dịch chuyển đôi chút khi nó tự xoay trong hệ Mặt trời một cách rất chậm rãi. Các nhà khoa học đôi khi gọi đây là hiện tượng Trái Đất bị “lắc lư” giống như trục của con quay bị nghiêng qua nghiêng lại khi nó đang quay. Thay vì nằm thẳng đứng, các cực của Trái Đất, giống như đỉnh và chân của con quay, lại nghiêng từ bên này sang bên kia khi Trái Đất tự quay quanh trục của mình. Qua rất nhiều năm thì độ nghiêng này của Trái Đất sẽ làm thay đổi vị trí của xích đạo Thiên cầu vì đường xích đạo Thiên cầu nằm trên cùng một mặt phẳng với xích đạo Trái Đất, chỉ khác ở chỗ nó bị chiếu ra bầu trời thôi. Vì vậy mà khi trục quay của Trái Đất bị tiến động thì đường xích đạo Thiên cầu này cũng đổi chỗ.
Tất cả những điều này lại đóng góp vào việc theo thời gian, thì điểm xuân phân (điểm mà đường đi của Mặt trời bắc ngang qua xích đạo Thiên cầu) sẽ diễn ra ở một chòm sao hoàn toàn khác. Chuyển động chậm rãi của sự nghiêng trục của Trái Đất được gọi là tuế sai (precession) của phân điểm vì qua rất rất nhiều năm thì điểm phân sẽ từ từ đi qua hết tất cả các chòm sao trên vòng hoàng đạo theo chiều ngược lại. (Nếu chúng đi theo chiều tiến lên phía trước thì chắc người ta đã gọi là “procession” (nghĩa là tiến lên phía trước) của phân điểm rồi.
Khi người Babylon tính ra vòng hoàng đạo thì xuân phân xảy ra ở chòm sao Dương Cưu. Trong khoảng thời gian Chúa vừa mới chào đời (khởi đầu Công Nguyên), trục quay của Trái Đất đã bị tuế sai đủ để xuân phân xảy ra ở chòm Song Ngư. Đến khoảng năm 2000, xuân phân bắt đầu xảy ra ở chòm Bảo Bình. Vì vậy mà “đây chính là buổi sơ khai của Kỷ Nguyên Bảo Bình”.
Khi người Babylon tính ra vòng hoàng đạo thì xuân phân xảy ra ở chòm sao Dương Cưu. Trong khoảng thời gian Chúa vừa mới chào đời (khởi đầu Công Nguyên), trục quay của Trái Đất đã bị tuế sai đủ để xuân phân xảy ra ở chòm Song Ngư. Đến khoảng năm 2000, xuân phân bắt đầu xảy ra ở chòm Bảo Bình. Vì vậy mà “đây chính là buổi sơ khai của Kỷ Nguyên Bảo Bình”.
Trong khoảng 2000 năm qua, con người chúng ta đang sống trong Kỷ Nguyên Song Ngư và mới bước sang Kỷ Nguyên Bảo Bình. Vì lượng thời gian có liên quan quá lớn nên ta khó có thể chỉ ra một năm chính xác để làm điểm khởi đầu của một Kỷ Nguyên mới. Ví dụ như, vài nhà chiêm tinh đã đánh dấu khởi đầu của Kỷ Nguyên Bảo Bình ngay khi Thế chiến thứ Hai kết thúc. Hiệp hội chiêm tinh Church of Light (Nhà thờ Ánh sáng) đáng kính lại chọn một năm sớm hơn nhiều – 1881. Nhà chiêm tinh Capel McCutcheon lại tin rằng chúng ta đã bước vào Tân Kỷ Nguyên vào thập niên 70 khi phát minh ra máy vi tính. Nhà tâm lý học Carl Jung và nhà chiêm tinh Charles Jayne đều dự đoán răng Tân Kỷ Nguyên bắt đầu vào thập niên 90. Vài người khác, ví dụ như nhà chiêm tinh người Ireland Cyril Fagan, lại chọn thời điểm rất xa trong tương lai: năm 2300 – 2400. Tuy nhiên, hầu như mọi người đều đồng ý rằng vào năm 2000 thì chúng ta chắc chắn đang sống trong Kỷ Nguyên Bảo Bình rồi.
Mỗi Tuổi Hoàng Đạo sẽ mang những đặc tính của cung hoàng đạo “cai quản” thời đại đó. Trong suốt sự tồn tại của Trái Đất, nó đã trải qua hàng nghìn Đại Niên. Các nhà khoa học ước tính rằng Trái Đất của chúng ta có thể đã chào đời từ 4,6 tỷ năm trước, nghĩa là nó đã trải qua gần 177.000 Đại Niên. Nhưng tổ tiên của loài người, những sinh vật đi đứng thẳng trên 2 chân đầu tiên, mới có mặt trên Trái Đất được 115 Đại Niên (3 triệu năm). Còn Người cổ đại Neanderthal mới đi lại trên Trái Đất cách đây 9 Đại Niên mà thôi.
Các nhà chiêm tinh chỉ mới truy nguyên lịch sử được ghi chép đầy đủ của loài người đến Kỷ Nguyên Sư Tử thôi.
