Là cha mẹ, bạn có khả năng khơi dậy tiềm năng của con chỉ đơn giản bằng việc biến những quyển sách thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ.
Cha mẹ nào cũng biết đọc sách cho trẻ là một điều có lợi nhưng liệu bạn có thấu hiểu giá trị sách mang lại cho những đứa trẻ còn lẫm chẫm tập đi và các bé tuổi mẫu giáo?
Những lợi ích của việc đọc sách cho trẻ 2-5 tuổi:
- Thắt chặt mối quan hệ cha mẹ-con cái. Khi con bạn lớn hơn, bé sẽ trở nên hiếu động, luôn trong trạng thái nô đùa, chạy nhảy và không ngừng khám phá môi trường xung quanh. Xích lại gần con với một cuốn sách là cơ hội tuyệt vời để cả hai “sống chậm lại”, cùng lưu giữ những khoảnh khắc ngọt ngào, yêu thương khi con còn nhỏ. Thay vì coi đó là một nhiệm vụ, hãy coi việc đọc sách cho trẻ như một hoạt động vun đắp tình thân, giúp cha mẹ - con cái xích lại gần nhau.
- Hình thành tư duy lô gic. Một minh chứng khác về giá trị của đọc sách đối với trẻ là giúp bé nắm bắt các khái niệm trừu tượng, suy nghĩ theo lô gic ở những tình huống khác nhau, nhận biết nguyên nhân - kết quả và học cách đánh giá sự việc. Khi bé bắt đầu biết liên hệ những câu chuyện trong sách với các tình huống diễn ra trong thế giới của mình, bé càng trở nên hào hứng với những gì cha mẹ muốn chia sẻ từ cuốn sách.
- Giúp trẻ hào hứng với những trải nghiệm mới. Khi con bạn tiến tới một giai đoạn phát triển quan trọng trong đời hoặc sắp sửa trải qua những trải nghiệm căng thẳng, đọc cho con nghe một câu chuyện với tình huống tương tự sẽ là biện pháp hữu hiệu giúp bé có tâm thế thoải mái trong giai đoạn chuyển tiếp này. Ví dụ, thiên thần của bạn tỏ ra lo lắng khi sắp đi mẫu giáo, hãy kể cho bé nghe một câu chuyện có liên quan đến chủ đề này để con thấy cảm giác hồi hộp là điều hoàn toàn bình thường.
- Tạo nền tảng phát triển khả năng học tập. Một trong những ích lợi chính của việc đọc sách cho trẻ là hình thành thái độ tích cực đối với việc học nói chung. Rất nhiều nghiên cứu cho thấy các học sinh được làm quen với việc đọc sách trước 4 tuổi có thành tích học tập tốt hơn trong tất cả các môn ở cấp tiểu học. Trẻ còn phải vật lộn để ghép từ vào câu để có thể nắm bắt các kiến thức toán học, khoa học và xã hội được đưa ra ở nhà trường.
- Hình thành kỹ năng cơ bản về cách đọc một quyển sách. Trẻ sinh ra chưa biết phải đọc một đoạn văn từ trái sang phải, hoặc phải tiếp nhận các từ trong một trang giấy tách biệt so với hình ảnh. Đọc sách sớm sẽ giúp trẻ có được những kỹ năng cần thiết này.
- Kỹ năng giao tiếp tốt hơn. Khi bạn dành thời gian đọc sách cho bé đang chập chững đi, trẻ sẽ bộc lộ bản thân dễ dàng hơn nhiều và đối xử với mọi người một cách lành mạnh hơn. Chứng kiến cách giao tiếp của các nhân vật trong câu chuyện, cũng như qua tiếp xúc với bố mẹ trong thời gian đọc sách, bé sẽ học được các kỹ năng giao tiếp quý giá.
- Khả năng ngôn ngữ tốt hơn. Đọc sách cho trẻ tuổi chập chững đi giúp bé làm chủ ngôn ngữ tốt hơn khi tới tuổi đến trường.
- Tăng cường sự tập trung và kỷ luật ở trẻ: Bé 2-3 tuổi ban đầu có thể vặn vẹo và dễ mất tập trung trong suốt khoảng thời gian đọc sách, tuy nhiên, các bé sẽ học được cách ngồi yên một chỗ trong lúc này. Cùng với việc đọc hiểu, trẻ rèn luyện được tính kỷ luật, độ tập trung và khả năng ghi nhớ. Điều này sẽ giúp ích cho bé rất nhiều khi con đi học.
- Hiểu rằng đọc sách rất vui. Đọc sách cho trẻ từ sớm giúp con coi sách như niềm vui chứ không phải nhiệm vụ. Khi lớn lên, các bé này thường chọn sách thay cho các trò giải trí khác như tivi, trò chơi điện tử.
Bí quyết để việc đọc sách trở thành niềm vui của trẻ
Với trẻ 2-3 tuổi, việc đọc sách chỉ dừng lại ở hoạt động mang tính chất vui vẻ và là khoảng thời gian tuyệt vời bên cha mẹ. Có rất nhiều lựa chọn sách cho bé. Trẻ thường thích những câu chuyện có vần điệu và lặp lại. Những cuốn truyện có các đặc điểm này giúp trẻ học trong quá trình đọc sách. Những loại sách - truyện mà bé ở tuổi tập đi có thể thích là:
- Sách về con vật và các âm thanh chúng tạo ra.
- Sách về một chủ đề ưa thích: ô tô, truyện cổ tích, công chúa...
- Sách có liên quan đến những trải nghiệm của bé hằng ngày.
- Những cuốn sách có hình nổi tự bung lên khi mở các trang sách hoặc các miếng bìa đậy chúng. Trẻ ở tuổi này có thể hứng thú với những quyển sách có các vật thể có thể tháo rời.
Những gợi ý giúp cha mẹ khai thác tối đa lợi ích của thời gian đọc sách:
- Giúp con chọn một cuốn sách, để con tự cầm sách và lật trang.
- Để con bổ sung những từ trong một câu chuyện mà con thuộc. Thường xuyên dừng lại để con kết thúc câu của bạn.
- Yêu cầu bé gọi tên những đồ vật nhìn thấy trong tranh.
- Giải thích cho bé về âm thanh mà các con vật tạo ra.
- Cùng đọc các vần thơ và hát những bài hát vui với con.
- Duy trì thói quen đọc sách cho bé.
- Tắt TV, đài, tìm không gian yên tĩnh để con tập trung và lắng nghe giọng nói của bạn.
- Giữ con thật gần bên mình để bé có thể nhìn thấy gương mặt cha mẹ và quyển sách.
- Cố gắng bắt chước những âm thanh vui nhộn.
- Lôi kéo con vào hoạt động đọc sách bằng việc khuyến khích bé nói về các bức tranh hay yêu cầu nhắc lại các từ hoặc các đoạn truyện quen thuộc.
- Tích cực đến các thư viện, hiệu sách cho thiếu nhi để tìm ra các tác phẩm phù hợp với trẻ nhỏ.
- Nếu bé hứng thú, hãy để con tự chọn cuốn sách mình muốn. Rất có thể con cũng có một nhân vật, hoặc một tác giả yêu thích của mình.
- Sẵn sàng đọc lại cho bé quyển sách mà bé yêu thích nhiều lần.
Lê Mai (Theo Raisingchildren.net, Earlymoments.com)
